Roure
Quercus petraea
Fagaceae
Àutri noum : Roule, Chaine, Ròure, Ròule, Rèure.
Noms en français : Chêne rouvre, Chêne sessile.
Descripcioun :Lou roure èi pas un aubre di proun coumun au nostre. Trachis naturalamen dins quàuquis endré séusous en prouvènço preaupenco dóu levant e dins lis aup marino. Se destrìo de soun cousin, lou roure-pecouia, Quercus robur que si fueio soun pourtado pèr un long pecou e que li fru soun justamen pas pecouia.
Usanço :Lis agland, amar, podon faire de farino manjadisso. Pamens, aleva dóu tèms de carestié, servien pulèu pèr nourri li pouorc. Lou bos èi de qualita pèr douna de fusto. La rusco a d'ùni prouprieta interessanto (vèire çai-souto) ; s'acampo sus li jóuini ramo, pièi èi chaplado e messo à seca.
Port : Aubre
Taio : 5 à 30 m
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Quercus
Famiho : Fagaceae
Ordre : Fagales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : ges
Ø (o loungour) enflourejado : 15 à 20 cm
Flourido : Printèms
Sòu : Si
Autour basso e auto : 0 à 1200 m
Aparado : Noun
Abriéu à mai
Liò : Terraire safrous
- Bos fres
- Ribiero
Estànci : Subremediterran à Mountagnard
Couroulougi : Éurasiatico-Cèntre-Ouèst
Ref. sc. : Quercus petraea (Matt.) Liebl., 1784
(= Quercus robur L., 1753 )
Genciano
Gentiana lutea
Gentianaceae
Àutri noum : Genciàna, Jansano, Sensano, Baselico.
Noms en français : Gentiane jaune, Grande Gentiane.
Descripcioun :La genciano es uno grando erbo que trachis dins li pasquié de mountagno. I'a pas pèr s'engana, pamens s'acampas sa racino, avisas-vous que siegue pas de varaire, Veratrum album forço empouisounanto ! La genciano a li fueio óupousado au contro dóu varaire que soun alterno.
Usanço :Es uno planto bèn couneigudo pèr èstre subretout vertuouso dins li proublèmo de digestioun. Sa racino s'emplego pèr adouba d'aigarden (coume la Suze). Se pòu bouta direitamen la racino dins de vin blanc pèr n'en faire d'aperitiéu o de digestiéu quouro sias "stoumaga". Pamens "lou vin de sensano es amar que te fa pua'n'ase pèr la chaminèio ! (in J.-L. Domenge, LMT op.cit. p. 59).
Port : Grando erbo
Taio : 80 à 150 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Gentiana
Famiho : Gentianaceae
Ordre : Gentianales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 5 cm
Flourido :
Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 100 à 2200 m
Aparado : Noun
Juliet à setèmbre
Liò : Pasquié
- Prado umido
- Bos clar
Estànci : Mountagnard à Subaupen
Couroulougi : Ouroufito-Sud-Éuropenco
Ref. sc. : Gentiana lutea L., 1753